‘Serious gamen’ in de aanpak van ABR

Marjon Veendijk vertelt over Infectionary: een serious game over infectiepreventie in verpleeghuizen, woonzorgcentra en kleinschalig wonen.

Marjon Veendijk is Deskundige Infectiepreventie bij GGD Twente. Binnen het ABR Zorgnetwerk Euregio-Zwolle is zij betrokken bij de doorontwikkeling van de serious game Infectionary.  

GGD Twente voert dit project uit, het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport financiert het.  

Marjon merkt in haar dagelijkse werkzaamheden als Deskundige Infectiepreventie (DI) dat antibioticaresistentie (ABR) grote impact heeft op het infectiepreventiebeleid binnen zorgorganisaties: “Het is belangrijk dat organisaties alles doen wat nodig is om verspreiding van infectieziekten tegen te gaan”. Daar hoort ook scholing van medewerkers bij. Met een serious game als Infectionary gaat dat op een leuke, innovatieve manier.

Serious gaming: kennis en gedragsverandering

Bij serious gaming wordt een spel ingezet voor een serieus doel als kennisoverdracht of een betere communicatie binnen organisaties. GGD Twente ontwikkelde eerder een versie 1.0 van Infectionary voor verpleeghuizen. Marjon vertelt: “We waren benieuwd of we de kennis over infectiepreventie in verpleeghuizen konden vergroten met deze nieuwe leermethode”. De gedachte achter het spel is simpel: als verzorgenden en verpleegkundigen de juiste kennis hebben, gaan zij hygiënisch werken en de richtlijnen volgen. Het spel beoogt dus ook een gedragsverandering.

Het resultaat was inderdaad meer kennis bij de spelers, maar er waren verbeterpunten op speelbaarheid. Met subsidie van het ministerie van VWS en in samenwerking met het ABR Zorgnetwerk Euregio-Zwolle heeft de GGD de game nu doorontwikkeld. De GGD werkte daarin samen met studenten van de opleiding Health Psychology and Technology van de Universiteit Twente.

Infectionary: de uitdaging zit in het maken van de juiste keuzes

In de game doorloopt een speler diverse scenario’s: hij moet bijvoorbeeld de juiste hygiënemaatregelen treffen bij een client met een BRMO (Bijzonder Resistente Micro Organismen) of norovirus, zoals handen desinfecteren met handalcohol, een schort met lange mouwen aantrekken en handschoenen aan. De speler krijgt feedback op de keuzes die hij maakt. Ook moet hij meerkeuze vragen beantwoorden. Vervolgens komt hij in een spelsituatie terecht: hoe beter hij de vragen heeft beantwoord, hoe beter zijn uitgangssituatie in het spel.

In het project onderzocht de GGD in een kleine (60 medewerkers) en in een grote zorgorganisatie (2.000 medewerkers) hoeveel effect de game heeft. Ongeveer een derde van de medewerkers heeft het spel gespeeld. Dit strookt volgens Marjon met de verwachting: “Uit de literatuur blijkt ook dat een serious game voor slechts een deel van een populatie geschikt is. Niet iedereen houdt immers van spelletjes”. Een serious game is dus een toevoeging aan bestaande leermethoden.

Door het spelen van het spel vergroten medewerkers hun kennis over infectiepreventie. Uit de voor- en nameting die de GGD uitvoerde blijkt dat het verschil in kennis significant is. Meer dan de helft van de medewerkers die het spel speelde, zegt nu anders te gaan handelen. Een mooi resultaat van de game is volgens Marjon dat medewerkers er enthousiast door worden en met elkaar op de afdeling in discussie gaan over verschillen in de uitvoering. “Daarmee maak je bespreekbaar hoe het wel moet,” legt ze uit. De game levert ook managementrapportages op. Daarin is zichtbaar welke onderwerpen binnen de organisatie meer aandacht vragen.  

Kansen voor andere zorgnetwerken

In samenwerking met ABR zorgnetwerk GAIN heeft GGD Twente Infectionary doorontwikkeld voor de thuiszorg. GGD Twente gaat ook aan de slag met de implementatie van Infectionary binnen de zorgorganisaties in de regio. De GGD heeft inmiddels subsidie toegekend gekregen van het ABR zorgnetwerk om de game kosteloos aan te kunnen bieden Dat vraagt ook aandacht voor beheer en onderhoud van de game. “Een online platform als een game moet je continu blijven verbeteren en aanpassen op de actualiteit,” vindt Marjon.

Andere zorgnetwerken kunnen de game uiteraard promoten in hun netwerk, en dat juicht Marjon toe: “Het is een product waarmee je én de regio kunt versterken én de uitvoering”. Zorgorganisaties kunnen een licentie aanvragen bij GGD Twente als zij met Infectionary aan de slag willen. De GGD heeft in het project ook mooie ‘tips & tricks’ verzameld voor de implementatie. De belangrijkste: begin kleinschalig en bespreek de doelstelling eerst binnen het team.  

Voor meer en actuele informatie zie www.infectionary.nl.